مقدمه
درمان ریشه یا همان عصب‌کشی، از درمان‌های حیاتی برای حفظ دندان‌های طبیعی است. اما گاهی اوقات، دندانپزشک در حین درمان با مشکلی به نام کلسیفیه شدن کانال مواجه می‌شود؛ حالتی که مسیر طبیعی عصب و پالپ دندان با مواد معدنی و رسوبات آهکی پر شده و دسترسی به عمق کانال را دشوار می‌کند. این پدیده نه‌تنها فرآیند درمان را پیچیده‌تر می‌کند، بلکه نیاز به مهارت، تجهیزات تخصصی و زمان بیشتر دارد.
علت کلسیفیه شدن کانال دندان
کلسیفیه شدن به معنای تجمع کلسیم در بافت نرم داخلی دندان است. دلایل این فرآیند عبارت‌اند از:
- ضربه یا تروما به دندان
ضربه به دندان (مثلاً زمین خوردن یا تصادف) می‌تواند منجر به التهاب و در ادامه کلسیفیکاسیون پالپ شود. - پیری و افزایش سن
با افزایش سن، به‌طور طبیعی کانال‌های دندانی باریک‌تر و در برخی موارد کاملاً بسته می‌شوند. - پوسیدگی مزمن و درمان‌نشده
التهاب مزمن پالپ، می‌تواند واکنش دفاعی دندان را تحریک کرده و منجر به تولید کلسیم بیشتر شود. - ترمیم‌های متعدد روی یک دندان
درمان‌های مکرر مانند پر کردن یا روکش‌گذاری می‌تواند پالپ را تحریک کرده و کلسیفیکاسیون را تشدید کند. - تأثیر ژنتیک و زمینه ارثی
برخی افراد به‌صورت ژنتیکی مستعد کلسیفیه شدن کانال‌ها هستند.
علائم کلسیفیه شدن کانال
- نبود درد واضح علی‌رغم پوسیدگی
- تغییر رنگ دندان (تیره‌تر شدن)
- دشواری در تشخیص کانال در تصاویر رادیوگرافی
- مقاومت شدید در هنگام وارد کردن فایل داخل کانال
درمان عصب‌کشی دندان کلسیفیه‌شده
درمان چنین دندانی با روتین عصب‌کشی تفاوت‌های قابل توجهی دارد:
۱. بررسی رادیوگرافی با وضوح بالا
قبل از درمان باید با استفاده از رادیوگرافی دیجیتال یا CBCT (توموگرافی حجمی با اشعه مخروطی) مسیر کانال‌ها بررسی شود.
۲. ایجاد دسترسی دقیق و ظریف
در این حالت، از لوپ‌های دندانپزشکی یا میکروسکوپ دندانپزشکی برای یافتن کانال‌ها استفاده می‌شود.
۳. یافتن کانال با سونداژ دقیق
از فایل‌های دستی بسیار نازک مانند K-file شماره ۰۶ یا ۰۸ استفاده می‌شود تا بتوان به مرور به داخل کانال نفوذ کرد.
۴. باز کردن مسیر با استفاده از مواد شیمیایی
استفاده از EDTA (اسید اتیدرونیک) برای حل رسوبات آهکی رایج است.
۵. شست‌وشو و ضدعفونی قوی‌تر
مواد ضدعفونی‌کننده مانند NaOCl با غلظت بالا (هیپوکلریت سدیم) برای شست‌وشوی کامل به کار می‌رود.
۶. پالپ‌برداری با اولتراسونیک
ابزار ultrasonic tip در بعضی موارد کمک می‌کند رسوبات باز شوند و فایل به عمق برسد.
ابزار و مواد تخصصی مورد استفاده
| ابزار / ماده | کاربرد |
|---|---|
| میکروسکوپ دندانپزشکی | بزرگ‌نمایی محل ورودی کانال‌ها |
| K-File سایز ۰۶/۰۸ | دستیابی اولیه به کانال‌های بسته |
| EDTA | حذف رسوبات آهکی از کانال‌ها |
| Irrigant فعال‌شده با اولتراسونیک | ضدعفونی و باز کردن مسیر |
| CBCT | تصویر سه‌بعدی برای تحلیل مسیر کانال‌ها |
هزینه درمان دندان کلسیفیه‌شده
درمان چنین دندانی معمولاً هزینه بیشتری نسبت به عصب‌کشی‌های معمولی دارد. دلایل:
- زمان بیشتر (در مواردی ۲–۳ برابر)
- ابزار و تکنولوژی خاص مانند میکروسکوپ یا CBCT
- نیاز به تخصص بالاتر
💰 هزینه تقریبی:
| نوع درمان | هزینه در کلینیک زاگرس (۱۴۰۴) |
|---|---|
| عصب‌کشی معمول دندان‌های خلفی | از ۱.۸ تا ۲.۵ میلیون تومان |
| عصب‌کشی دندان کلسیفیه‌شده | از ۲.۸ تا ۴.۵ میلیون تومان |
| CBCT و مشاوره تخصصی | ۳۵۰ تا ۶۰۰ هزار تومان |
در کلینیک زاگرس امکان پرداخت اقساطی طی ۲ ماه برای درمان‌های پیچیده فراهم است
.
جمع‌بندی
دندان‌هایی که کانال آن‌ها به‌صورت کامل یا جزئی کلسیفیه شده‌اند، نیاز به درمان دقیق‌تر، تخصصی‌تر و پرهزینه‌تری دارند. درمان آن‌ها به دست دندانپزشک عمومی یا متخصص اندودنتیست با تجربه، با ابزارهای خاص انجام می‌گیرد.
