کشیدن دندان—به‌ویژه دندان‌های عقل یا ریشه‌دار—ممکن است باعث درد، تورم و در مواردی عفونت شود. به همین دلیل، مصرف داروهای مناسب طبق تجویز دندانپزشک، نقش مهمی در تسکین و پیشگیری از عوارض دارد.
✅ ۱. داروهای ضد درد (مسکن‌ها)
📌 اگر درد خفیف تا متوسط است:
- استامینوفن (Paracetamol)
- دوز: ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم هر ۴ تا ۶ ساعت
- مزیت: بی‌خطر برای اکثر بیماران، حتی در دوران بارداری
- ایبوپروفن (Ibuprofen)
- دوز معمول: ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت
- مزیت: کاهش درد و التهاب
- احتیاط: افراد با مشکلات معده یا کلیوی با مشورت پزشک مصرف کنند
⚠ اگر درد شدید است (مثلاً بعد از جراحی سخت):
- دیکلوفناک سدیم (Diclofenac Sodium)
- دوز: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم هر ۸ ساعت
- خاصیت ضدالتهابی قوی
- ژلوفن یا ناپروکسن
- مؤثر در کنترل دردهای عمقی و التهاب
- ناپروکسن ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت
- در موارد نادر و خاص (جراحی فک سخت یا درد غیرقابل تحمل):
- دندانپزشک ممکن است ترکیبی از استامینوفن + کدئین (مانند استامینوفن کدیینه) تجویز کند
- ⚠ مصرف این دارو باید کوتاه‌مدت باشد و فقط تحت نظر پزشک
✅ ۲. آنتی‌بیوتیک‌ها بعد از کشیدن دندان؛ چه زمانی لازم‌اند؟
در بسیاری از موارد کشیدن دندان، آنتی‌بیوتیک لازم نیست. اما در شرایط زیر، تجویز می‌شود:
شرایط تجویز:
- وجود عفونت قبلی در محل دندان
- کشیدن دندان نهفته یا جراحی با برش و بخیه
- بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، ضعف سیستم ایمنی
- تب، تورم شدید، ترشح چرک یا بوی بد از محل زخم
📌 آنتی‌بیوتیک‌های رایج:
| نام دارو | دوز معمول | توضیحات |
|---|---|---|
| آموکسی‌سیلین | ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۸ ساعت | آنتی‌بیوتیک خط اول در بیشتر بیماران |
| آموکسی‌سیلین+کلاوولانات | ۶۲۵ میلی‌گرم هر ۸ ساعت | برای عفونت‌های مقاوم یا عفونت فک |
| کلیندامایسین | ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم هر ۶ تا ۸ ساعت | برای بیماران حساس به پنی‌سیلین یا آلرژی داروئی |
| مترونیدازول | ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۸ ساعت | در عفونت‌های باکتری بی‌هوازی و بوی بد دهان |
⚠ دوره مصرف معمولاً بین ۵ تا ۷ روز است و باید تا آخر ادامه یابد حتی اگر علائم برطرف شدند.
✅ ۳. داروهای کمکی و توصیه‌شده دیگر
- کلرهگزیدین دهانشویه (۰.۱۲٪ یا ۰.۲٪):
برای جلوگیری از عفونت و بهداشت ناحیه زخم- ۲ بار در روز، از روز دوم به بعد (نه در ۲۴ ساعت اول)
- آنتی‌هیستامین (در صورت تورم یا آلرژی):
مانند لوراتادین یا سیتریزین- فقط در صورت تجویز پزشک
- امپرازول یا فاموتیدین:
برای محافظت معده در افرادی که NSAID مثل ایبوپروفن یا دیکلوفناک مصرف می‌کنند
🛑 داروهایی که خودسرانه مصرف نکنید
- آنتی‌بیوتیک بدون نسخه
- ژلوفن با معده خالی
- مسکن‌های مخدر قوی بدون نظارت پزشک
- دهانشویه الکلی در ۲۴ ساعت اول
🦷 جمع‌بندی
بعد از کشیدن دندان، داروی مناسب بسته به شرایط، شدت درد، نوع کشیدن (عادی یا جراحی)، و وضعیت سلامت عمومی بیمار انتخاب می‌شود. همیشه طبق نظر دندانپزشک مصرف کنید و اگر علائمی مانند تب، تورم شدید یا درد غیرقابل تحمل داشتید، سریعاً مراجعه کنید.
